Katarakt Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Katarakt nedir?

Katarakt, gözümüzün içinde bulunan, görevi görüntüyü retina tabakası üzerine odaklamak olan göz merceğimizin (lensimizin) bozularak saydamlığını kaybetmesi, buzlu cam haline gelmesidir. Saydamlığını kaybeden merceğimizin, ışık ve görüntünün retina tabakasına ulaşmasını engellemesi sonucu görme kaybı yaşanır.

Göz bir fotoğraf makinası gibi düşünülürse, katarakt makinanın önündeki merceğin buzlu cam haline gelmesine benzetilebilir.

Aslında göz merceğimiz vücudumuzun en erken yaşlanan dokularından birisidir. Görme bozukluğu olmayan bireylerde 40 - 45 yaşlarında önce yakına odaklanma özelliğini kaybeden merceğimiz nedeni ile yakını gözlüksüz görme bozulur. Yakın gözlük ihtiyacı başlar. Daha sonra 60 – 80 yaş arasında saydamlığını kaybetmeye başlayan merceğimiz de katarakt oluşur, gözlükle düzelmeyen görme kaybı yaşarız.

Görme kaybı erken dönemlerde, hafif bir bulanıklık, renklerde soluklaşma, ışıklarda dağılma olarak başlar, daha sonraları katarakt türüne göre gözde yalancı bir miyopi ortaya çıkar. Yalancı miyopi zamanla artarken, hastanın uzak görmesi daha fazla bozulur, ancak gözler bir dönem bu miyopi nedeni ile yakını gözlüksüz görür hale gelir ve birey gazetesini gözlüksüz okuyabilir. İleri yaşta, yakını gözlüksüz okuyabilmek hastayı mutlu etse de “ikinci bahar” olarak adlandırdığımız bu dönem geçicidir.

 

Kataraktlı Göz Merceği

Katarakt ilerledikçe hem uzak görme hem de yakın görme gözlükle düzeltilemeyecek şekilde bozulur. Katarakt genelde iki gözde de aynı miktarda görülse de bazı bireylerde bir göz daha erken bozulur. Görme azalması hem hayat kalitemizi azaltır hem de iyi görememeye bağlı düşme, otomobil çarpması vb. sorunlara yol açarak hayatımızı tehlikeye atabilir.

Katarakt, bir hastalık olmayıp yaşlanmamızın doğal bir sonucudur. Katarakt olacak yaşa ulaşmak aslında ne kadar şanslı olduğumuzun da bir göstergesidir. Her insan yeterince yaşarsa katarakt olacaktır. Bu sebepten dolayı katarakt ameliyatı dünyada en çok yapılan ameliyattır. Geçen yıl ABD de 3.5 milyon, ülkemizde de 500.000 katarakt ameliyatı yapılmıştır. İyi haber, katarakt ameliyatının tıp tarihinin en başarılı ameliyatı olduğudur.

Ankara da katarakt ameliyatı konusunda en tecrübeli doktorlarda birisi olan Prof. Dr. Ahmet Akman 25 yıllık meslek hayatı boyunca yaptığı katarakt ameliyatı sayısı 12000 üzerindedir.

Katarakt Belirtileri Nelerdir?

• Bulanık görme,
• Puslu görme,
• Işıktan rahatsızlık,
• Tek göz kapalı iken çift üçlü görmek,
• Renkler de solukluk,
• Yakın gözlüğüne ihtiyacın azalması,
• Yakını gözlüksüz görür hale gelmek.

Katarakt kimlerde, hangi yaşlarda görülür? Katarakt çeşitleri nelerdir?

Göz merceğinin saydamlığın kaybetmesi sonucu ortaya çıkan katarakt aslında birçok sebeple oluşabilir ve her yaşta görülebilir.

Temel de kataraktı üç grupta incelemek mümkündür. Birincisi ve en sık görüleni 50 yaş sonrası başlayan genelde 60 yaş sonrası ameliyatlık düzeye gelen senil yani yaşlanma kataraktıdır. Bu tür kataraktlar çok ilerlerse tamamen beyaz hale gelirler ve görme yetisi tümüyle kaybedilir.

İkinci grupta, her yaşta görülen, göz içi iltihapları (üveit),travma, kortizonlu ilaç kullanımı ya da başka sistemik hastalıklar nedeniyle ortaya çıkan kataraktlar yer alır, bu kataraktlar yaşlanma nedeniyle değil, gözdeki başka problemeler nedeniyle ortaya çıkmaktadırlar.

Üçüncü grupta ise konjenital (doğumsal) kataraktlar yer alır. Bu tür kataraktlar doğum anında fark edilirler ve genellikle bebeğin anne karnında gelişimini etkileyen faktörlerin sonucunda oluşmuşladır. Göz tembelliği oluşması riski nedeni ile bu tür kataraktların ameliyatı ve tedavisi çok acildir.

Katarakt tanısı nasıl konulur? Katarakt nasıl anlaşılır?

Katarakt tanısı göz doktorun yapacağı detaylı bir muayene ile konulur. Muayene sırasındaki önemli noktalar katarakt tipini belirlemek, hastada görmeyi etkileyebilecek sarı nokta hastalığı gibi başka patolojilerin bulunup bulunmadığını anlamak ve ayrıca katarakt ameliyatı sırasında ortaya çıkabilecek başka sorunların olup olmadığını belirlemektir. Bu sebeplerle doktor, muayene sırasında görme düzeyini ölçer, gözlükle görmenin ne kadar düzeldiğini anlamaya çalışır, göz tansiyonunu ölçer, gözbebeğinin büyüyüp büyümediğini değerlendirir, göz dibi muayenesi yaparak retina da yırtık olup olmadığını ve sarı noktanın sağlam olup olmadığını değerlendirir.

Sarı noktanın OCT (göz tomografisini) ile daha ayrıntılı değerlendirilmesi gereklidir. Bu muayene sonucunda katarakt tanısı konulur. Ameliyata gerek olup olmadığı kararlaştırılır. Ameliyat kararı verilirse, yapılacak ameliyat türü ve göze yerleştirilecek lensin cinsinin hastayla konuşularak seçilir.

Ankara'da katarakt tanı ve tetkikleri konusunda en tecrübeli cerrahlardan birisi Prof. Dr. Ahmet Akman dır. Akıllı ve astigmatlı lensler başta olmak üzere tüm lens tiplerini uygulamaktadır.